14سپتامبر 2023 - در یک مقاله ی منتشر شده در مجله Heliyon، دانشمندان مرور مفصلی از خواص تغذیه‌ای، دارویی و حسی شربت افرا ارائه کرده‌اند.

زمینه

شربت افرا، یک شیرین کننده طبیعی است که به طور گسترده به عنوان یک گزینه جایگزین برای اجتناب از استفاده از شکر تصفیه شده، استفاده می شود. شربت افرا شاخص گلایسمی قابل توجهی پایین تری نسبت به شکر تصفیه شده دارد و بنابراین می توان از آن برای کاهش خطر ابتلا به دیابت، چاقی و سایر بیماری های متابولیک استفاده کرد.

شیره افرا جمع آوری شده از درختان افرای شکری، جوشانده و غلیظ می شود تا شربت افرا تولید شود. این شیره حاوی تعدادی ترکیبات فنلی فعال زیستی، اسیدهای آلی، اسیدهای آمینه، مواد معدنی و ویتامین‌ها، فیتوهورمون‌ها و درشت مغذی‌ها (عمدتاً کربوهیدرات‌ها) است. این ترکیبات در مجموع مسئول خواص تغذیه ای، دارویی و حسی(بو و طعم) شربت افرا هستند.

خواص تغذیه ای شربت افرا

شربت افرا منبعی غنی از کربوهیدرات است و در نتیجه بخش قابل توجهی از متوسط انرژی مورد نیاز بدن انسان را تامین می کند. مواد معدنی (پتاسیم، کلسیم، روی، سدیم، آهن و منیزیم) و ویتامین‌های (نیاسین، تیامین و ریبوفلاوین) موجود در شربت افرا برای فرآیندهای بیولوژیکی مختلف مانند سنتز آنزیم‌ها و هورمون‌ها و حفظ استخوان، ماهیچه، عملکرد قلب و مغز ضروری هستند.

بسیاری از مطالعات حیوانی نشان داده اند که شربت افرا اثرات محافظتی کبدی دارد، از جمله سرکوب تشکیل آمونیاک، تنظیم لیپوژنز و لیپولیز، و کاهش سطح آسپارتات آمینوترانسفراز(AST) و آلانین آمینوترانسفراز(ALT).علاوه بر این، مصرف متوسط شربت افرا موجب کنترل سطح گلوکز خون در موش‌های دیابتی نوع 2 می شود. یک الیگوساکارید کاربردی به نامmaplebiose1 در شربت افرا شناسایی شده است که نقش مهمی در کنترل سطح قند خون در دیابت دارد.

عصاره های شربت افرا غنی شده با پلی فنل، از تغییرات متابولیکی ناشی از رژیم غذایی پرچرب در موش ها جلوگیری کرد. از نظر مکانیسمی، مشخص شده است که این عصاره با افزایش تولید کتون بدن از استیل کوآ، سطوح خونی لیپوپروتئین با چگالی کمLDL) - کلسترول(را کاهش می دهد.

تعدادی از مطالعات مقایسه ای نشان داده اند که شربت افرا دارای خواص تغذیه ای مشابه با سایر شیرین کننده های طبیعی (شربت برنج قهوه ای، شربت آگاوا آبی، شربت ذرت و عسل طبیعی) است. با این حال، آزمایشات بالینی در انسان برای درک درستی از فواید تغذیه ای و سلامتی شربت افرا در مقایسه با سایر شیرین کننده های طبیعی مورد نیاز است.

خواص دارویی شربت افرا

فنولیک های گلیکوزیله و آگلیکون ها دو گروه از ترکیبات آنتی اکسیدانی هستند که در شربت افرا یافت می شوند. بخش هایی از شربت افرا محلول در اتیل استات دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی هستند.

از نظر خواص آنتی اکسیدانی، مطالعات نشان داده اند که عصاره های شربت افرا از تولید بیش از حد اکسید نیتریک ناشی از لیپوپلی ساکارید(LPS) جلوگیری می کند، تولید گونه های فعال اکسیژن(ROS) ناشی ازH2O2 را سرکوب می کند و متعاقباً از آسیب اکسیداتیوDNA و پروتئین ها جلوگیری می کند.

علاوه بر خواص آنتی اکسیدانی، ترکیبات فنلی موجود در شربت افرا دارای خواص ضد التهابی قوی هستند. مطالعات نشان داده اند که ترکیبات فنلی مشتق از شربت افرا می توانند با کاهش تولید اکسید نیتریک، نیتریت و پروستاگلاندین-E2از التهاب جلوگیری کنند. علاوه بر این، عصاره‌های شربت افرا تولید بیومارکرهای التهابی ناشی از لیپوپلی ساکاریدها، از جمله گونه‌های اکسید نیتریک، اینترلوکین-6(IL-6) و فاکتور نکروز تومور آلفا(TNF-alpha) را کاهش می‌دهند.

ترکیب پلی فنلی quebecolمشتق از شربت افرا به شدت فعال سازی فاکتور هسته ای کاپاB یا NF-kBناشی ازLPS را سرکوب می کند و منجر به کاهش التهاب می شود.

اثرات ضد سرطانی عصاره شربت افرا در انواع سرطان از جمله سرطان پروستات، ریه، سینه و روده بزرگ مورد مطالعه قرار گرفته است. در این زمینه، شواهد نشان می‌دهد که ترکیبات فنولی مشتق از شربت افرا می‌توانند به طور قابل توجهی از تکثیر سلول‌های سرطانی با توقف چرخه سلولی، کاهش فسفوریلاسیونAKT یا مهار بیان ژن‌های سرکوبگر تومور جلوگیری کنند. مطالعات همچنین نشان داده اند که ترکیبات فنلی شربت افرای تیره دارای اثر ضد تکثیری بالاتری نسبت به شربت افرای کهربایی هستند.

در مدل‌های حیوانی دیابت نوع 2، عصاره‌های شربت افرا مبتنی بر فنول، آنزیم‌هایα-آمیلاز وα-گلوکوزیداز خوک را که مسئول هضم کربوهیدرات‌ها و نشاسته‌ها به گلوکز برای جذب روده هستند، مهار کردند.

بسیاری از ترکیبات زیست فعال موجود در شربت افرا دارای فعالیت محافظت کننده ی عصبی هستند و بنابراین می توانند از پاتوژنز بیماری های عصبی مرتبط با سن، از جمله اسکلروز جانبی آمیوتروفیک(ALS)  جلوگیری کنند. ترکیبات شربت افرا با کاهش تشکیل محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته(AGEs)  فعالیت های ضد پیری دارند.

در مورد بیماری آلزایمر، شواهد نشان می‌دهد که عصاره‌های شربت افرا از تجمع β-آمیلوئید (Aβ) و پپتیدهای تاو، که دو نشانه پاتولوژیک بیماری آلزایمر هستند،جلوگیری می‌کند.

ترکیبات فنلی گلیکوزیله و آگلیکون مشتق شده از عصاره شربت افرا دارای فعالیت ضد جهش زایی هستند. ترکیبات مختلف فنلی شربت افرا، مانند اسید گالیک، کاتکول، کاتکالدئید، سیرنگالدئید، وانیلین و اسید 3-هیدروکسی بنزوئیک، دارای فعالیت ضد میکروبی در برابر باکتری های گرم منفی هستند.

خواص حسی شربت افرا

اسیدهای آلی، اسیدهای آمینه آزاد، پروتئین ها و ترکیبات فنلی شربت افرا مسئول خواص حسی آن هستند. مطالعات بررسی خواص حسی شربت افرا نشان داده است که 5 پرایم-اینوزین مونوفسفات،مسئول طعم و مزه شربت افرا است. روغن ویسکوز انولیک، مسئول بوی این شربت است. وانیلین، سیرنگالدئید، دی هیدروکنیفریل الکل، استول، استوئین، اتیل وانیلات، سیرنگول متیل کتون و متیل سیکلوپنتنولون مسئول طعم و مزه ی این شربت هستند.

این ترکیبات شیمیایی مسئول خصوصیات حسی کلی شربت افرا هستند و به شربت افرا ویژگی منحصر به فردی می دهند که آن را از سایر شربت های طبیعی متمایز کند.

منبع:

 https://www.news-medical.net/news/20230914/Is-maple-syrup-the-ultimate-natural-sweetener-Researchers-say-its-more-than-just-tasty!.aspx